Rol van mobiliteit

Fietsen zijn veruit de belangrijkste vervoermiddelen in Oeganda. Slechts 2% van de gezinnen heeft een motor of auto, terwijl 34% van de gezinnen een fiets heeft. Fietsen zijn vooral populair omdat ze betaalbaar zijn (een auto is onbetaalbaar), en veelzijdig in gebruik zijn (je bepaalt zelf het tijdstip, wat je meeneemt en wie hem gebruikt). Toch kunnen veel huishoudens zelfs een fiets niet betalen. De meest gebruikte vorm van mobiliteit is daarom lopen. (Zie ook “Mobiliteit en millenniumdoelen in Afrika“.)

Naar school
Leerlingen in het voortgezet onderwijs leggen afstanden af tot circa 19 km enkele reis. De meeste leerlingen lopen naar school. Door een lange voettocht naar school komen ze vaak uitgeput aan en kunnen ze zich moeilijk concentreren. Ook maakt de lange wandeling naar school het voor kinderen lastig om de huishoudelijke klusjes als water halen te combineren met school, wat soms erin resulteert dat zij vroegtijdig (zonder diploma) met school stoppen. Leerlingen die verder dan 19 km van school wonen blijven vaak op school slapen (boarding). Zij reizen dan twee keer per schoolblok tussen school en huis, vaak afstanden van zo’n 100 km. Hiervoor gebruiken ze meestal het openbaar vervoer met kleine busjes.

Een fiets schept zowel voor leerlingen als leraren condities om betere prestaties te leveren op school. CooP-Africa werkt met scholen in Oeganda met Bike4School programma’s. In deze programma’s kunnen docenten en leerlingen die geen geld hebben om naar een fietsenwinkel te stappen en een fiets te kopen, via de school een fiets kopen die ze in termijnen betalen. Voor deze fietsende leerlingen worden activiteiten georganiseerd zoals training over hoe ze een fiets kunnen onderhouden en een band kunnen plakken, en een fietswedstrijd tegen andere scholen.

Naar ziekenhuis of kliniek
Bereikbaarheid van medische voorzieningen is van levensbelang. In de stad is er vaak wel een ziekenhuis of kliniekje in de buurt. 96% van de mensen in de stad hoeft minder dan 5 km af te leggen naar de dichtstbijzijnde kliniek. Op het platteland moet 77% van de mensen meer dan 1 km afleggen en 30% van de mensen meer dan 5 km naar de dichtstbijzijnde kliniek. Veel Afrikanen wonen ver van de dichtstbijzijnde zorgcentra en zijn bij medische noodgevallen aangewezen op de benenwagen. Je kunt je voorstellen dat als je erg ziek bent het niet fijn is als je ver moet lopen naar een ziekenhuis of kliniek.

Een fiets kan levens redden. Als medisch personeel toegang heeft tot een fiets, kunnen zij meer patiënten bezoeken en ze sneller bereiken. Zo maken bijvoorbeeld fietsambulances in een gemeenschap het voor patiënten mogelijk om liggend de zorgcentra te bereiken. In de Bike4Care programma’s van CooP-Africa worden fietsen en fietsambulances gebruikt om sneller bij een ziekenhuis te komen.

Water halen
In de stad heeft 22% van de huishoudens toegang tot water op het terrein (zoals een kraan of put). Op het platteland is dit slechts 3%. 73% van de mensen moet 1-5 km reizen om aan water te komen, 5% zelfs meer dan 5 km.

Geld verdienen
De meeste mensen in Oeganda werken met hun handen (dus niet zoals in Nederland op kantoor): zoals boeren, handelaren, straatverkopers, fietstaxichauffeurs enzovoorts. Zelf geld verdienen is belangrijk om een betere toekomst op te kunnen bouwen. Veel Afrikanen gebruiken een fiets in het uitvoeren van hun werk. Bijvoorbeeld als mobiele kiosk, of voor het bezorgen van kranten en het ophalen van vuilnis. CooP-Africa steunt deze kleine ondernemers die met de fiets hun geld verdienen in de Bike4Work projecten.

Link voor meer info:
– Het UBOS verzamelt allerlei gegevens over Oeganda, waaronder de woon- en leefsituatie (Engels): http://www.ubos.org